Utrzymanie rowów melioracyjnych – obowiązek właściciela gruntu

Brak stałej, systematycznej konserwacji rowów melioracyjnych i przydrożnych oraz przepustów prowadzi przy obfitych opadach deszczu do lokalnych podtopień i zalewania posesji. Zarośnięte i zamulone rowy nie odprowadzają wtedy nadmiaru wód, przez co tworzą się zastoiska powodujące podtapianie przyległych gruntów, co zostało odnotowane w ostatnim okresie w wielu gminach.

Problemem są nie tylko zamulone i zarośnięte rowy melioracyjne, ale również celowe ich niszczenie, zasypywanie i zaśmiecanie.

Na kim spoczywa więc obowiązek oraz koszty utrzymania w należytym stanie rowów melioracyjnych (tj. rowów wraz z budowlami czyli mostkami, przepustami, zastawkami, wylotami drenarskimi, rurociągami)?

Bieżące utrzymanie, konserwacja, renowacja i monitoring stanu rowów melioracyjnych „należy do zainteresowanych właścicieli gruntów” czyli właścicieli gruntów, na które urządzenia melioracyjne wywierają korzystny wpływ, tj. posiadaczy odnoszących korzyści z istnienia tych urządzeń jak np. polepszenie zdolności produkcyjnej gleby, ułatwienie jej uprawy czy ochrona przed powodziami (art. 77 ust. 1 ustawy prawo wodne).

Reasumując właściciel nieruchomości czerpiący korzyści, o których mowa wyżej, z istnienia rowu zlokalizowanego zarówno na jego nieruchomości jak i w jej sąsiedztwie powinien sam dbać o jego właściwy stan, m. in. poprzez wykaszanie roślinności ze skarp i dna rowów, wybieranie namułu z dna rowów, usuwanie wszelkich zatamowań, naprawę uszkodzonych skarp i dna rowów, odmulanie studzienek drenarskich i ich naprawianie czy odmulanie i naprawianie wylotów drenarskich.

Rowy znajdujące się na działkach gminnych lub w pasie drogowym drogi gminnej są utrzymywane przez gminę, jako właściciela tych gruntów. W odniesieniu do rowów melioracyjnych, znajdujących się na gruntach prywatnych, nie ma możliwości ich utrzymywania ze środków budżetu gminy, gdyż z tego źródła nie można finansować obowiązków spoczywających na właścicielach prywatnych nieruchomości (działanie takie stanowiłoby naruszenie dyscypliny finansów publicznych).

Warto przypomnieć, że do kontroli stanu utrzymywania urządzeń melioracyjnych przepisy wskazują starostę, czyli organ właściwy do wydawania pozwoleń wodnoprawnych. Starosta, w przypadku nie utrzymywania przez właściciela w należytym stanie rowów ustala, w drodze decyzji, szczegółowy zakres prac i terminy wykonania tego obowiązku. Ponadto niszczenie lub uszkadzanie urządzeń melioracyjnych jest wykroczeniem i podlega karze grzywny, zgodnie z kodeksem wykroczeń.

Cieki wodne nie mają granic, zatem podtopienia powstają w przypadku, gdy właściciele gruntów po kolei nie konserwują urządzeń melioracyjnych. Gmina apeluje do mieszkańców o podjęcie odpowiednich działań i czynności, które doprowadzą do właściwego stanu technicznego przepustów i rowów melioracyjnych zlokalizowanych na terenie gminy. Tylko wspólne zaangażowanie wszystkich właścicieli działek przyległych do rowów przyczyni się do skutecznego rozwiązania problemu zalewania i zminimalizowania zagrożenia podtapianiami, a tym samym wyeliminuje możliwość powstawania szkód w zabudowanych posesjach i uprawach rolnych.

Jędrzej Hiller